Dzisiaj jest Czarny Dzień, kiedy Indie ustanowiły nowe wyżyny ucisku wobec Kaszmirczyków i nielegalnie okupowanego Kaszmiru. Obchodzimy Czarny Dzień Kaszmiru, aby potępić nielegalną indyjską okupację państwa i ponownie wyrażamy nasze niezachwiane poparcie dla walczącej o swoje prawa ludności Kaszmiru. Bakhtiar Khan[1]
Czarny Dzień Kaszmiru
W czwartek 27 października miała miejsce 75. rocznica wstąpienia Dżammu i Kaszmiru do Indii, przy okazji której powróciły napięcia związane z konfliktem o ten region toczącym się między Pakistanem i Indiami, a także z kontrowersyjnym zniesieniem artykułu 370 przez Narendrę Modiego w 2019 roku. Artykuł ten gwarantował Dżammu i Kaszmirowi specjalny, autonomiczny status, a jego unieważnienie uczyniło ze stanu integralną część Indii. Wiązało się także z blokadą regionu, represjami, a także – najpoważniejszym kryzysem w stosunkach indyjsko-pakistańskich od lat[2].
75. rocznica podpisania przez maharadżę Hari Singha Dokumentu Akcesyjnego, przez który stan Dżammu i Kaszmir stał się częścią Indii, w Pakistanie, a zwłaszcza w prowincji Chajber Pasztunchwa, obchodzona była jako Czarny Dzień Kaszmiru. Jak donosi „The Express Tribune”:
Administracja okręgowa, społeczeństwo obywatelskie, instytucje edukacyjne i opinia publiczna w czwartek obchodziły Czarny Dzień Kaszmiru, aby wyrazić solidarność z mieszkańcami Kaszmiru w ich sprawiedliwej walce o prawo do samostanowienia i wyzwolenia spod nielegalnej okupacji Indii[3].
Manifestujący wzywali społeczność międzynarodową i organy ONZ do interwencji i powstrzymania brutalności oraz okrucieństw popełnianych przez siły indyjskie w Nielegalnie Okupowanym Dżammu i Kaszmirze[4]. Jednocześnie po drugiej stronie granicy pojawiły się głosy, że panująca do niedawna autonomia stanu oraz zajęcie części regionu przez Pakistan wynikały z błędów popełnionych przez sprawującego wówczas funkcję premiera Nehru, które spowodowały wiele tragedii i niepotrzebnych śmierci cywili oraz wojskowych, a które Modi naprawił[5].
Spór o Kaszmir
Konflikt między Pakistanem a Indiami trwający nieprzerwanie od 1947 roku, kiedy w wyniku rozpadu Indii Brytyjskich wyłoniły się te dwa niepodległe, w idei oparte na różnicach wyznaniowych państwa, uważany jest za najbardziej przewlekły współczesny konflikt międzynarodowy[6]. W wyniku pierwszej wojny o Kaszmir, oba państwa przejęły części krainy: Indie – Dolinę Kaszmirską, Dżammu i Ladakh, Pakistan – tzw. Azad Kaszmir, Gilgit i Baltistan. Kluczową kwestią w sporze i głównym argumentem za odłączeniem regionu od Indii – jako części Pakistanu lub niezależnego państwa - była i nadal jest przynależność muzułmańska ponad 90% społeczności zamieszkującej Dolinę Kaszmirską.
Po obu stronach granicy stacjonują oddziały i siły paramilitarne obu krajów, które wraz z represjami wprowadzanymi na terytorium indyjskimi, znacząco odbijają się na codzienności cywilnych mieszkańców Kaszmiru. Jak zauważa Kuszewska:
w wyniku starć i masowej militaryzacji regionu cywile żyją w ciągłym poczuciu zagrożenia, niejednokrotnie są zmuszeni do czasowego opuszczenia swoich domów.[7]
Poza dwoma głównymi stronami, które stanowią zaangażowane w spór Państwa, w regionie działają także organizacje nacjonalistyczne, m. in. Hurrijat (All Parties Hurriyat Conference), która określa się jako dążąca do pokoju i stabilności, pozbawiona interesów i aspiracji politycznych reprezentacja głosu ludzi zamieszkujących region[8]. To właśnie ona wdała się w ostatnim czasie w spór z Indyjską Partią Ludową, która, jak donosi „The Hindu” wskazała jej miejsce po stronie polityków głównego nurtu lub w więzieniu. Jak w odpowiedzi stwierdził Mirwaiz Umar Farooq, kwestia kaszmirska wymaga rozwiązania między Pakistanem a Indiami, a groźby więzienia dla członków organizacji nie zmienią rzeczywistości:
Uwagi członków partii rządzącej, że 'Hurriyat nie prowadził tak zwanego sklepu pakistańskiego w Kaszmirze, a teraz będzie musiał prowadzić sklep indyjski', nie zmienią rzeczywistości[9].
Świadoma muzyka
Wraz z 2019 rokiem i zniesieniem artykułu 370 w Kaszmirze nasiliły się represje. Pojawiają się wręcz głosy, że działania strony indyjskiej kładą cień na status Indii jako państwa demokratycznego. Jednocześnie wzrosły ataki lokalnych rebeliantów na służby indyjskie oraz starcia między tymi dwoma ugrupowaniami. Kaszmirska walka o wolność, także mocno ograniczaną obecnie wolność słowa nie ogranicza się jednak tylko do działań zbrojnych, lecz znalazła także wyraz w działalności kulturowej – powstaniu muzyki protestacyjnej tzw. „muzyki świadomej”. Twórcy tacy jak Sarfaraz Javaid, Roushan Illahi czy Arif Farooq - pseudonimu Qafilah, poprzez łączenie tradycji poezji mówionej, symboliki religijnej z progresywnym sufickim rockiem oraz hip-hopem, nie tylko wyrażają swoją tożsamość, ale także aspiracje polityczne. Z jednej strony opowiadają o rzeczywistości Kaszmiru w sposób podtrzymujący tradycje, w których wyrośli, z drugiej – testują wolność słowa pod zwierzchnictwem Indii.
Naszą chorobę można wyleczyć tylko rewolucją, przyjacielu. Każda odpowiedź kryje się w Karbali, mój przyjacielu” – namawia w piosence Qafilah[10].
Aleksandra Sołtysik
[1] Indian illegal occupation of Jammu and Kashmir: Black Day observed across KP, https://www.thenews.com.pk/print/1004295-indian-illegal-occupation-of-jammu-and-kashmir-black-day-observed-across-kp. [2] P. Wilk, Indie zajmują Kaszmir. To najpoważniejszy kryzys w stosunkach z Pakistanem od lat, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1918316,1,indie-zajmuja-kaszmir-to-najpowazniejszy-kryzys-w-stosunkach-z-pakistanem-od-lat.read. [3] Kashmir Day observed in K-P, https://tribune.com.pk/story/2383698/kashmir-day-observed-in-k-p. [4] Indian illegal occupation…, op. cit. [5] Nehru made blunders on Kashmir, Modi rectified them: BJP, https://www.thehindu.com/news/national/bjp-says-nehru-made-blunders-on-kashmir-modi-corrected-them-congress-hits-back/article66061501.ece. [6] A. Kuszewska, Prawa człowieka w indyjskim Kaszmirze jako element konfliktu indyjsko-pakistańskiego w latach 1989 -2015, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, 2015, nr 4. [7] Ibid. [8] Jail threats will not change reality that Kashmir needs a resolution: Hurriyat to BJP, https://www.thehindu.com/news/national/other-states/jail-threats-will-not-change-reality-that-kashmir-needs-a-resolution-hurriyat-to-bjp/article66062121.ece. [9] Ibid. [10] S. Saaliq, A. Hussain, In Kashmir, ‘conscious music’ tests India’s limits on speech, https://apnews.com/article/entertainment-music-religion-india-kashmir-bc792a6191eb3abd98fa20046df260e3.
Warto zajrzeć:
A. Kuszewska, Prawa człowieka w indyjskim Kaszmirze jako element konfliktu indyjsko-pakistańskiego w latach 1989 -2015, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, 2015, nr 4.
Indian illegal occupation of Jammu and Kashmir: Black Day observed across KP, https://www.thenews.com.pk/print/1004295-indian-illegal-occupation-of-jammu-and-kashmir-black-day-observed-across-kp.
Jail threats will not change reality that Kashmir needs a resolution: Hurriyat to BJP, https://www.thehindu.com/news/national/other-states/jail-threats-will-not-change-reality-that-kashmir-needs-a-resolution-hurriyat-to-bjp/article66062121.ece.
Kashmir Day observed in K-P, https://tribune.com.pk/story/2383698/kashmir-day-observed-in-k-p.
Nehru made blunders on Kashmir, Modi rectified them: BJP, https://www.thehindu.com/news/national/bjp-says-nehru-made-blunders-on-kashmir-modi-corrected-them-congress-hits-back/article66061501.ece.
S. Saaliq, A. Hussain, In Kashmir, ‘conscious music’ tests India’s limits on speech, https://apnews.com/article/entertainment-music-religion-india-kashmir-bc792a6191eb3abd98fa20046df260e3.
P. Wilk, Indie zajmują Kaszmir. To najpoważniejszy kryzys w stosunkach z Pakistanem od lat, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1918316,1,indie-zajmuja-kaszmir-to-najpowazniejszy-kryzys-w-stosunkach-z-pakistanem-od-lat.read.